آشنایی کامل با ظروف مسی و تاریخچه استفاده از آن
مقدمه
مس یکی از اولین فلزاتی است که توسط انسان کشف و مورد استفاده قرار گرفته است. آثار به‌جای‌مانده از دوران باستان نشان می‌دهد که ایرانیان از هزاران سال پیش در ساخت ظروف آشپزی، ابزار جنگی، زیورآلات و اشیاء تزئینی از مس بهره می‌برده‌اند. امروزه نیز با وجود پیشرفت تکنولوژی و ورود مواد جدید، محبوبیت ظروف مسی نه تنها کاهش نیافته، بلکه با استقبال بیشتری مواجه شده است. دلیل این محبوبیت را می‌توان در ترکیب زیبایی، دوام، خاصیت سلامتی و ارزش هنری این ظروف جستجو کرد.
خواص فلز مس
مس یک فلز هادی حرارت و الکتریسیته است و به همین دلیل در ساخت ظروف پخت‌وپز بسیار کارآمد می‌باشد. این فلز گرما را به‌صورت یکنواخت پخش می‌کند و همین موضوع باعث می‌شود غذا با حرارت مناسب و به‌صورت کامل بپزد. علاوه بر این، مس دارای ویژگی‌های ضدباکتری طبیعی است و تماس آب یا غذا با آن باعث از بین رفتن برخی میکروب‌ها می‌شود.
فواید سلامتی استفاده از ظروف مسی
کمک به سلامت دستگاه گوارش
بهبود عملکرد قلب و عروق
افزایش متابولیسم بدن
کمک به تقویت سیستم ایمنی
خاصیت آنتی‌اکسیدانی و کاهش التهاب
تاریخچه ظروف مسی در ایران
ایران یکی از نخستین مراکز ساخت و پرداخت ظروف مسی در جهان بوده است. شهرهایی مانند اصفهان، زنجان، کرمان، شیراز و کاشان از دیرباز مرکز هنر مسگری و قلم‌زنی بوده‌اند. این شهرها هنوز هم بهترین و اصیل‌ترین ظروف مسی را تولید و به سراسر جهان صادر می‌کنند.
در قدیم ظروف مسی نه تنها وسیله‌ی آشپزی، بلکه نوعی سرمایه خانوادگی محسوب می‌شد. بسیاری از خانواده‌ها هنگام جهیزیه، ظروف مسی را به‌عنوان بخشی از وسایل اصلی زندگی تهیه می‌کردند.
چگونه تشخیص دهیم ظرف مسی اصل است؟
برای خرید ظروف مسی باید نکات زیر را در نظر بگیرید:
ظرف باید سنگین باشد. مس اصل وزن مشخصی دارد.
داخل ظرف باید قلع‌کاری شده باشد. این کار از تماس مستقیم غذا با فلز جلوگیری می‌کند.
رنگ مس باید طبیعی و کمی متمایل به سرخ باشد. رنگ خیلی براق یا نارنجی، نشانه رنگ‌کاری یا آبکاری ضعیف است.
بدون خط و خش و ترک باشد.
نقش ظروف مسی در دکوراسیون داخلی
علاوه بر استفاده در آشپزخانه، ظروف و وسایل دکوری مسی امروزه جایگاه ویژه‌ای در دکوراسیون خانه‌های مدرن و سنتی پیدا کرده‌اند. رنگ گرم و درخشان مس باعث ایجاد حس صمیمیت، اصالت و لوکس بودن در فضا می‌شود.
کاربردهای ظروف دکوری مسی
دیوارکوب‌های قلم‌زنی
گلدان‌های مسی
سینی‌های دکوری
سماور، قوری و استکان‌خوری سنتی
کاسه، گلدان و قاب‌های آنتیک
این وسایل می‌توانند در پذیرایی، نشیمن، آشپزخانه یا حتی اتاق کار به‌عنوان نقطه‌ی کانونی یا تزئینی استفاده شوند.
نحوه نگهداری و شستشوی ظروف مسی
برای افزایش دوام ظروف مسی، رعایت موارد زیر توصیه می‌شود:
از سیم زبر برای شستشو استفاده نکنید.
برای برق انداختن مس از ترکیب سرکه + نمک یا آبلیمو + نمک استفاده کنید.
اگر داخل ظرف قلع‌کاری آن آسیب دیده بود، حتماً قلع‌کاری مجدد انجام دهید.
جمع‌بندی
ظروف مسی ترکیبی از زیبایی سنتی، دوام بالا، فواید سلامتی و ارزش هنری هستند. چه برای پخت‌وپز و چه برای دکوراسیون منزل، انتخاب ظروف مسی می‌تواند حس خاص و متمایزی به فضای خانه ببخشد. حفظ این هنر اصیل ایرانی، علاوه بر زیبایی، نوعی قدردانی از میراث فرهنگی و هنری کشور نیز می‌باشد.
